Tác dụng phụ hoặc biến chứng có thể gặp của nội soi mật tụy ngược dòng

Nội soi mật tụy ngược dòng là kỹ thuật nội soi tá tràng dưới màn tăng sáng X quang dùng để chẩn đoán và điều trị một số bệnh lý đường mật và tụy tạng.

Kỹ thuật được tiến hành đưa catheter vào đường mật hoặc đường tụy qua máy nội soi tá tràng, qua đó bơm thuốc cản quang vào đường mật hoặc đường tụy với mục đích chẩn đoán và điều trị bệnh lý của đường mật và đường tụy.

Hiện nay, phương pháp ERCP chủ yếu được áp dụng vào việc điều trị, ít được sử dụng với mục đích chẩn đoán vì còn nhiều phương pháp chẩn đoán như siêu âm bụng, MRI, CT Scanner,... có độ nhạy và độ an toàn cao hơn.

ERCP là một trong những kỹ thuật an toàn và hiệu quả được áp dụng để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý của ống mật và ống tụy

ERCP là một trong những kỹ thuật an toàn và hiệu quả được áp dụng để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý của ống mật và ống tụy. Tuy nhiên kỹ thuật này cũng gây nhiều biến chứng cần phải chú ý:

• Biến chứng thường gặp nhất của phương pháp ERCP là viêm tụy, nó chiếm tỷ lệ từ 3% đến 7% số bệnh nhân có thực hiện kỹ thuật nội soi tụy mật ngược dòng. Tình trạng này có thể nhận biết khi cơn đau bụng dữ dội hơn và không thuyên giảm bằng cách ợ hơi hoặc xì hơi;
• Nhiễm trùng ống mật cũng là một trong các biến chứng có thể xảy ra khi thực hiện phương pháp ERCP, nó hay xảy ra trong các trường hợp tắc mật do ung thư đường mật mà sau nội soi chụp mật tụy ngược dòng không đặt được stent;
• Chảy máu có thể xảy ra, đặc biệt là khi cắt cơ vòng của nhú tá tràng. Tuy nhiên biến chứng chảy máu này thường không đáng kể và sẽ tự khỏi;
• Tổn thương ruột, ống mật hoặc ống tụy do ống nội soi, biến chứng nặng nhất do ống nội soi gây nên là tình trạng thủng hoặc rách thực quản, dạ dày, ruột non, hoặc ống dẫn mật;
• Hít sặc có thể xảy ra khi thức ăn từ dạ dày trào ngược lên cổ họng và bị hít vào đường thở, gây khó thở hoặc viêm phổi;
• Biến chứng liên quan tới gây mê như tụt huyết áp, suy hô hấp, rối loạn nhịp tim hoặc ngừng tim, buồn nôn hoặc nôn.

Nguy cơ biến chứng sẽ cao hơn đối với bệnh nhân có sức khỏe kém.

Kỹ thuật nếu được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm cùng với trang thiết bị hiện đại thì nguy cơ biến chứng

• Nếu tình trạng chảy máu xảy ra trong khi thực hiện thủ thuật thì có thể được điều trị bằng các kỹ thuật nội soi như kẹp clip cầm máu, tiêm epinephrine (thuốc co mạch), hoặc sử dụng dao đốt điện;
• Tránh biến chứng nhiễm trùng ống mật bằng cách cho bệnh nhân sử dụng kháng sinh trong thủ thuật và trong một vài ngày sau khi thực hiện ERCP;
• Hít sặc là 1 trong những biến chứng có thể xảy ra khi thực hiện thủ thuật, để hạn chế biến chứng này bệnh nhân cần nhịn ăn từ 6-8 tiếng và không được uống nước hay bất cứ chất lỏng nào trong vòng 2 giờ trước khi thực hiện thủ thuật ERCP;
• Tiến hành truyền dịch, cho bệnh nhân thở oxy đối với các biến chứng liên quan đến gây mê.

Tóm lại: Nội soi mật tụy ngược dòng cũng gây nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân, nhưng các biến chứng này thường hiếm gặp do đó bệnh nhân không cần phải lo lắng. Nếu kỹ thuật này được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm cùng với trang thiết bị hiện đại thì nguy cơ biến chứng sẽ giảm đi rất nhiều.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Nguyễn Ngọc Thắng, Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.