Các triệu chứng cảnh báo tắc ruột

Hiểu một cách đầy đủ, hội chứng tắc ruột là tình trạng ruột của người bệnh bị tắc nghẽn cơ năng hoặc cơ học, làm ngăn cản sự di chuyển bình thường của các sản phẩm tiêu hoá, khiến chúng bị tích tụ lại gây bít tắc, không đào thải ra ngoài cơ thể của người bệnh được.

Con người có thể bị tắc ruột do rất nhiều nguyên nhân gây ra, có thể là do dính ruột, lạc nội mạc tử cung, xoắn ruột, bệnh viêm ruột, thoát vị, viêm ruột thừa, viêm túi thừa, khối u, thiếu máu cục bộ ruột, lao ruột và lồng ruột... Đối tượng người già đã rụng hết răng và trẻ em rất dễ mắc phải căn bệnh này.

Chẩn đoán hội chứng tắc ruột có thể dựa vào chụp X-quang bụng không chuẩn bị hoặc CT scan, siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ MRI (hữu ích trong chẩn đoán tắc ruột ở trẻ em và phụ nữ có thai).

Về lâm sàng, một số triệu chứng tắc ruột thường biểu hiện ra bên ngoài sớm nhất chính là:

• Đau bụng, chướng bụng

Đau bụng là dấu hiệu tắc ruột được cảnh báo sớm nhất, người bệnh có thể bị đau từng cơn, đột ngột hoặc dữ dội rồi giảm dần, khoảng 2 - 3 phút sau lại xuất hiện các cơn đau khác. Ban đầu cơn đau bụng ở người bệnh tắc ruột chỉ khu trú ở một vùng bụng, sau đó đau lan tỏa ra toàn bụng.

• Buồn nôn, nôn liên tục

Đâu là triệu chứng tắc ruột rất thường gặp, hầu như bệnh nhân nào cũng gặp phải, có nhiều người không bị nôn mà chỉ buồn nôn. Nếu xuất hiện nôn thì có thể kèm theo các cơn đau, người bệnh nôn ra thức ăn trước rồi sau đó nôn ra nước mật, dịch tiêu hóa và phân.

• Bí trung đại tiện

Bí trung tiện, đại tiện chính là dấu hiệu tắc ruột giúp bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác tình trạng tắc ruột ở người bệnh. Đây là triệu chứng quan trọng, chứng tỏ sự bí tắc hoàn toàn các chất trong lòng ruột của người bệnh. Tuy nhiên, dấu hiệu bí trung tiện, đại tiện có thể xảy ra muộn bởi thời gian đầu bị tắc ruột thì ruột vẫn còn co bóp đẩy hơi và phân ở phía dưới chỗ bị tắc ra ngoài, đến khi hơi và các chất ở bên trên chỗ bị tắc không xuống được nữa thì bệnh nhân mới có triệu chứng tắc ruột này.

• Bụng căng, gõ vang

Đối với bệnh nhân bị hội chứng tắc ruột mà gầy thì thành bụng sẽ mỏng và sờ thì có thể thấy quai ruột nổi hằn lên thành bụng, khi chiếu ánh sáng vào bụng thì có thể nhìn thấy sóng nhu động ở các quai ruột nổi cộm lên và di chuyển như rắn bò bên dưới da bụng. Dấu hiệu tắc ruột này còn được gọi là hiện tượng rắn bò gặp trong tắc ruột cơ giới.

Ngoài những dấu hiệu tắc ruột có thể nhận biết sớm thì để chẩn đoán chính xác vị trí tắc và nguyên nhân, cơ chế tắc ruột, các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện các xét nghiệm cơ bản như chụp X-quang, siêu âm...

Hội chứng tắc ruột khá phổ biến và có thể gặp phải ở bất kỳ độ tuổi, giới tính nào. Tuy nhiên, mỗi người hoàn toàn có thể kiểm soát căn bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tắc ruột, bao gồm:

• Có chấn thương đường ruột hoặc chấn thương trong quá khứ;
• Nhiễm khuẩn huyết;
• Từng thực hiện chiếu xạ tại hoặc gần vùng bụng;
• Bệnh Crohn;
• Viêm túi thừa;
• Phẫu thuật ổ bụng, nhiễm trùng hoặc chấn thương;
• Tiền sử mắc bệnh tắc ruột;
• Mất cân bằng điện giải, đặc biệt là kali và canxi;
• Lão hóa;
• Bệnh động mạch ngoại biên;
• Sụt cân nhanh.

Tắc ruột là một trong những bệnh lý cần được cấp cứu khẩn trương để giảm thiểu rủi ro cho người bệnh. Nếu được chẩn đoán và can thiệp trong vòng 24 giờ đầu tiên thì tiên lượng tốt, còn trường hợp để chậm xử lý thì khả năng phục hồi của ruột sau điều trị càng ít. Người bệnh sẽ bị sốc nặng do mất máu, do hấp thụ độc tố qua thành ruột bị hoại tử và viêm màng bụng, dẫn tới tỷ lệ tử vong cao.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec